معرفی انواع مسیرهای گمرکی (سبز،زرد،قرمز) + شرایط آنها

گمرک به عنوان یکی از ارکان مهم در تجارت بین‌الملل، نقشی اساسی در تسهیل و نظارت بر مبادلات کالا ایفا می‌کند. مسیرهای گمرکی به عنوان شریان‌های اصلی این سیستم، نقشی حیاتی در فرآیند ترخیص کالا دارند. انتخاب مسیر مناسب برای ترخیص کالا می‌تواند در زمان و هزینه این فرآیند تاثیر بسزایی داشته باشد.از طرف دیگر انتخاب مسیر نامناسب برای ترخیص کالا می‌تواند منجر به افزایش زمان و هزینه های ترخیص، بروز مشکلات و چالش‌های متعدد و حتی توقف فرآیند ترخیص شود. از این رو، آشنایی با انواع مسیرهای گمرکی، شرایط استفاده از آنها و مزایا و معایب هرکدام، برای فعالان اقتصادی و تجار از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله از بازرگانی فرتاک تجارت، به بررسی انواع مسیرهای گمرکی خواهیم پرداخت. همچنین، در خصوص انتخاب مسیر مناسب برای ترخیص کالا راهنمایی‌های لازم ارائه خواهد شد.

معرفی انواع مسیرهای گمرکی

مسیر سبز گمرکی

مسیر سبز گمرکی، سریع‌ترین و آسان‌ترین مسیر برای ترخیص کالا از گمرک است. در این مسیر، تشریفات گمرکی به حداقل رسیده و کالا بدون نیاز به کنترل فیزیکی و اخذ مجوزهای خاص، پس از پرداخت حقوق ورودی، به درب خروج هدایت می‌شود.

مسیر سبز گمرکی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تجار و فعالان اقتصادی تبدیل کرده است. سرعت بالا در ترخیص کالا، کاهش چشمگیر هزینه‌ها، سادگی و سهولت مراحل و کاهش ریسک بروز مشکل، از جمله مزایای استفاده از این مسیر هستند. تجار با استفاده از مسیر سبز می‌توانند در زمان و هزینه‌های خود صرفه‌جویی کرده و با خیالی آسوده کالای خود را ترخیص کنند.

مسیر زرد گمرکی

مسیر زرد گمرکی، دومین مسیر در فرآیند ترخیص کالا است. در این مسیر، کالاها پس از انجام تشریفات گمرکی معمول، به طور تصادفی، مورد بازرسی فیزیکی قرار می‌گیرند.

انتخاب مسیر زرد برای ترخیص کالا، مزایا و معایبی به همراه دارد. از مزایای این مسیر می‌توان به سرعت بیشتر در ترخیص کالا در مقایسه با مسیر قرمز و هزینه کمتر نسبت به مسیر قرمز در صورت عدم وجود مشکل در بازرسی اشاره کرد. معایب مسیر زرد نیز شامل احتمال بازرسی فیزیکی و توقف در فرآیند ترخیص تا زمان اتمام بازرسی، هزینه‌های احتمالی مربوط به بازرسی و نیاز به اخذ مجوزهای خاص در برخی موارد است.

شرایط استفاده از مسیر زرد، توسط گمرک تعیین می‌شود. نوع کالا، ارزش کالا، کشور مبدا و سابقه صاحب کالا، از جمله عواملی هستند که در انتخاب مسیر زرد برای ترخیص کالا دخیل هستند.

مسیر قرمز گمرکی

مسیر قرمز گمرکی، دقیقترین مسیر برای ترخیص کالا است. در این مسیر، تمامی کالاها به طور کامل و دقیق مورد بازرسی فیزیکی قرار می‌گیرند. این مسیر برای کالاهایی با ریسک بالا و مشکوک، کالاهای ممنوعه و کالاهایی که نیاز به کنترل دقیق دارند، استفاده می‌شود.

انتخاب مسیر قرمز برای ترخیص کالا، مزایا و معایبی به همراه دارد. از مزایای این مسیر می‌توان به اطمینان از سلامت و اصالت کالا و کاهش احتمال ورود کالای قاچاق اشاره کرد. معایب مسیر قرمز نیز شامل طولانی‌تر شدن فرآیند ترخیص به دلیل بازرسی، هزینه‌های بیشتر مربوط به بازرسی و نیاز به اخذ مجوزهای خاص در برخی موارد است.

شرایط استفاده از مسیر قرمز باز هم توسط گمرک تعیین می‌شود و نوع کالا، ارزش، کشور مبدا، سابقه صاحب کالا، نوع و نحوه اظهار، از جمله عواملی هستند که در انتخاب مسیر قرمز برای ترخیص کالا دخیل هستند.

چه عواملی در تعیین مسیر ترخیص کالا اثرگذار است؟

همانطور که اشاره شده مسیرهای ترخیص کالا در گمرک به سه دسته سبز، زرد و قرمز تقسیم می‌شود. انتخاب مسیر برای هر محموله، توسط سامانه هوشمند گمرک و بر اساس میزان ریسک آن انجام می‌شود.

به طور کلی عواملی که در تعیین مسیر ترخیص کالا اثرگذارند:

• نوع کالا:

  • کالاهای مجاز و مشمول معافیت‌های گمرکی در مسیر سبز قرار می‌گیرند.
  • کالاهای ممنوعه و مشمول محدودیت به مسیر قرمز هدایت می‌شوند.
  • سایر کالاها در مسیر زرد قرار می‌گیرند.

• ارزش کالا:

  • کالاهایی با ارزش بالا، بیشتر در معرض بررسی دقیق قرار می‌گیرند. (زرد یا قرمز)

• کشور مبدا:

  • کالاهایی که از کشورهای با ریسک بالا وارد می‌شوند، بیشتر در معرض بررسی قرار می‌گیرند.

• سابقه صاحب کالا:

  • صاحبانی که سابقه تخلفات گمرکی دارند، بیشتر در معرض بررسی دقیق قرار می‌گیرند.

• نوع اظهارنامه:

  • اظهارنامه‌های ناقص یا دارای اطلاعات نادرست، احتمال بررسی دقیق را افزایش می‌دهند.

• انتخاب تصادفی:

  • گمرک برای حفظ ریسک‌پذیری، به طور تصادفی برخی از محموله‌ها را به مسیرهای زرد و قرمز هدایت می‌کند.

سخن نهایی

مسیرهای گمرکی از جمله عوامل موثر در هزینه و زمان ترخیص کالا در گمرکات هستند. طبیعتا مسیر سبز برای بازرگانان جذابیت بیشتری نسبت به مسیرهای زرد و قرمز گمرکی دارد که البته با توجه به رویکرد گمرکات در بیشتر مواقع مسیر سبز به عنوان مسیر گمرکی برای فرایند ترخیص کالا توسط سامانه EPL پیشنهاد می شود.